حاشیه‌ای بر بدایة الحکمة

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح و توضیح برخی مطالب دقیق کتاب «بدایة الحکمة»

 

1. و منها ما ذکره صدر المتألهین ره فی کتبه- و هو الفرق فی إیجاب الاندراج- بین الحمل الأولی و بین الحمل الشائع‏ ...
   1. در تعریف معنای حمل اولی و حمل شائع صناعی معمولا گفته می‌شود حمل اولی یعنی موضوع اتحاد مفهومی و مصداقی دارند، بر خلاف حمل شائع که تنها اتحاد مصداقی دارند ولی تعریف دیگری از این دو حمل بیان شده که پاسخ ملاصدرا ره مبتنی بر آن است. توضیح این که یک بار در حمل به دنبال تعریف حدی و بیان ذاتیات ماهیت هستیم بدون نظر به مصداقیت و آثار خارجی آن که در این صورت حمل اولی ذاتی خواهد بود؛ مانند «الانسان حیوان ناطق، الانسان حیوان و الانسان ناطق» و گاهی نظر به مصادیق و آثار خارجی ماهیت می‌شود؛ مانند حملی که محمول آن از ذاتیات نبوده و از عرضیات است و نیز حملی که مصداق بودن موضوع برای محمول را بیان می‌دارد. این دو نوع حمل حمل شائع صناعی می‌باشد (ر.ک: استاد شهید مطهری ره، مجموعه آثار ج9 ص308).