جایگاه آیه شریفه «إیّاک نعبد» در مهندسی فرهنگ اسلامی

إِیَّاکَ نَعبُدُ (فاتحة الکتاب:5)

جایگاه آیه شریفه «إیّاک نعبد» در مهندسی فرهنگ اسلامی

بر اساس آثار روایی، تفسیری، فقهی، فلسفی و عرفانی شیعی

*****

1. مفهوم‌شناسی و معنایابی
   1. معنای عبد: موجود باشعوری که ملک غیر باشد (تسنیم1: 415)
      1. قرآن تمام هستی را عبد خداوند متعال معرفی می‌کند (تسنیم1: 434)
   2. ضمیر متکلم مع الغیر در نعبد: گستره این جمع به مرتبه معرفت نمازگزار وابسته است؛ گاهی فقط خود و قوای خود را در نظر دارد، گاهی خود و نمازگزاران دیگر را و گاهی همه هستی را (تسنیم1: 434)
      1. نکته: در صورتی به مهندسی فرهنگ مرتبط می‌شود که منظور هویت جمعی ایمانی باشد

2. صفات درونی یا افعال بیرونی

3. آثار و نتایج 

4. حد نصاب یا موجب اتمام و اکمال

5. فرهنگ عمومی یا اختصاصی

6. شرایط و عوامل تحقق

7. موانع و آسیب‌شناسی