تعلیقة علی الکتب الاسلامیة

شرح و توضیح برخی مطالب دقیق برخی کتب متداول حوزوی

 

«بدایة الحکمة»

1. و منها ما ذکره صدر المتألهین ره فی کتبه- و هو الفرق فی إیجاب الاندراج- بین الحمل الأولی و بین الحمل الشائع‏ ...
   1. در تعریف معنای حمل اولی و حمل شائع صناعی معمولا گفته می‌شود حمل اولی یعنی موضوع اتحاد مفهومی و مصداقی دارند، بر خلاف حمل شائع که تنها اتحاد مصداقی دارند ولی تعریف دیگری از این دو حمل بیان شده که پاسخ ملاصدرا ره مبتنی بر آن است. توضیح این که یک بار در حمل به دنبال تعریف حدی و بیان ذاتیات ماهیت هستیم بدون نظر به مصداقیت و آثار خارجی آن که در این صورت حمل اولی ذاتی خواهد بود؛ مانند «الانسان حیوان ناطق، الانسان حیوان و الانسان ناطق» و گاهی نظر به مصادیق و آثار خارجی ماهیت می‌شود؛ مانند حملی که محمول آن از ذاتیات نبوده و از عرضیات است و نیز حملی که مصداق بودن موضوع برای محمول را بیان می‌دارد. این دو نوع حمل حمل شائع صناعی می‌باشد (ر.ک: استاد شهید مطهری ره، مجموعه آثار ج9 ص308).

 

«مجمع البیان فی تفسیر القرآن»

1. (جلد1، ص108) کما قال النابغة ...

   1. زیاد بن معاویة بن ضباب، مشهور به نابغه ذبیانی (؟ -18ق/604م)، از بزرگ‌ترین شعرا و سخنوران عرب در عهد جاهلیت و داور سروده‌های عرب در بازار عکاظ بوده است. اشعار او توسط اصعمی در قرن نهم گردآوری و با نام دیوان نابغه ذبیانی منتشر شد.